محمدصادق خیاطیان در جریان بازدید از پارک علم و فناوری بینالمللی در سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران و در نشست با مدیران عامل شرکتهای دانشبنیان، گفت: شرکتهای دانشبنیانی که در مجموعه سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران حضور دارند، همیشه مایه مباهات و افتخار زیستبوم دانشبنیان کشور بودهاند. این شرکتها به عنوان شرکتهای توانمند شناخته میشوند. این مسائل مسوولیت ما را بیشتر میکند که اجازه ندهیم این شرکتها هیچ نوع نگرانی از بابت تامین مالی داشته باشند.
او درخصوص راهکار صندوق نوآوری و شکوفایی برای حمایت از شرکتهای غیردانشبنیان اظهار کرد: صندوق نوآوری طبق قانون و اساسنامه مکلف است مستقیما به دانشبنیانها خدمات ارائه دهد و غیردانشبنیانها نمیتوانند مستقیما از خدمات صندوق استفاده کنند؛ اما گسترش زیستبوم نوآوری درکشور ما را بر آن داشت تا در سنوات گذشته با تامین مالی صندوقهای پژوهش و فناوری و از طریق ارائه تسهیلات به صندوقهای پژوهش و فناوری برای استفاده از منابع اعطاشده جهت حمایت از استارتآپها و شرکتهای غیردانشبنیان، این مشکل را رفع کنیم. رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی با تاکید بر اینکه با کمال میل انتقادات همه شرکتهای دانشبنیان را میپذیریم و سعی در بهبود ارائه خدمات به این شرکتها داریم، گفت: ممکن است شرکتی بگوید فرایندهای صندوق بهکندی انجام میشود؛ در این رابطه باید بگوییم که این نکته خود معلول عوامل دیگری از جمله کمبود منابع صندوق و مساله نرخ ترجیحی است.
صندوق نوآوری و شکوفایی تاکنون تلاش کرده عملکردی کاملا شفاف داشته باشد.خیاطیان با اشاره به اینکه یکی از جهتگیریهای مهم صندوق نوآوری تسهیل ارائه خدمات به شرکتهای دانشبنیان بوده است، گفت: از جمله اقدامات ما در این زمینه افزایش توانمندسازی صندوقهای پژوهش و فناوری و کمک به تاسیس آنها بوده است، به طوری که امروز در هر استان یک صندوق پژوهش و فناوری تاسیس شده که خدمات متفاوتی را به شرکتهای دانشبنیان و دیگر اجزای زیستبوم نوآوری ارائه میدهند. همچنین در این راستا با شبکه بانکی وارد همکاریهای گستردهای شدهایم و از ابتدای امسال نیز در تعامل با سازمان بورس سعی داریم بخشی از منابع شرکتهای دانشبنیان را از طریق انتشار اوراق در بازار سرمایه فراهم کنیم. خیاطیان همچنین به بسته صندوق نوآوری در راستای رشد تولید شرکتهای دانشبنیان اشاره کرد و گفت: صندوق از ابتدای امسال در جهت تحقق شعار سال (مهار تورم، رشد تولید) بسته رشد تولید دانشبنیان را طراحی کرده است که براساس آن اگر هر شرکت دانشبنیان بتواند میزان تولید خود را به دو برابر سال گذشته افزایش دهد، صندوق نوآوری منابع موردنیاز آن شرکت را از طریق شبکه بانکی تامین خواهد کرد. بهزودی جزئیات و فراخوان این بسته منتشر میشود.
افزایش ضریب نفوذ صندوق نوآوری در زیستبوم فناوری کشور به ۶۲ درصد
او تاکید کرد: با همه چالشهایی که وجود داشته، هماکنون ضریب نفوذ خدمات صندوق نوآوری و شکوفایی به ۶۲درصد رسیده است و بهرغم سرمایه سههزار میلیارد تومانی صندوق، در حدود ۴۰هزار میلیارد تومان خدمات مالی به زیستبوم نوآوری کشور ارائه شده است. رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی، توسعه بازار محصولات دانشبنیان را از جمله ماموریتهای این صندوق عنوان و خاطرنشان کرد: از جمله ابزار ما در این مساله، لیزینگ است، چرا که معتقد بودیم یکی از ابزارهای اصلی توسعه بازار دانشبنیان خرید اقساطی و لیزینگ است. در این نشست، رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی ضمن گفتوگویی صمیمانه با مدیران عامل شرکتهای دانشبنیان، در جریان دغدغهها و مشکلات این شرکتها قرار گرفت و در موارد مقتضی نیز دستور پیگیری داد.
نبود سیاستگذاری شفاف از موانع اصلی رشد و نوآوری است
به گفته یکی از صاحبنظران، قانونگذار باید فضا را برای ایدههای نوآورانه باز کند. وجود فضای باز و شفاف و ورود سرمایه به حوزههای جدید، دو پیششرط توسعه نوآوری در کشور هستند.
به عنوان مثال، زیرساختهای بلاکچینی برای اقتصاد مبتنی بر توکن و توکنایز کردن دارایی تا حدودی ایجاد شده، اما در عمل موانع زیادی برای تحقق آن وجود دارد. بهصورت کلی در ایران امکان انتشار آثار هنری به صورت NFT و خرید و فروش آن شکل گرفته و همچنین توکن هویت یا KYC تعریف شده است. با وجود این هنوز توکنایز کردن دارایی، کاربرد و کارکرد خودش را پیدا نکرده و بخش عمدهای از موانع این کار نیز به فضای رگولاتوری برمیگردد. متاسفانه قانونگذار فضا را برای ایدههای نوآورانه باز نمیکند. این در حالی است که توسعه و رشد نوآوری در کشور دو پیششرط دارد و یکی از پیششرطها وجود فضای باز در کشور است که در آن، سیاستها شفاف بوده و نهاد تصمیمگیر اجازه ریسک کردن داشته باشد. در حال حاضر رگولاتور ترجیح میدهد ریسک نکند، چون باید بههزار جا جواب بدهد. باید شرایطی ایجاد شود که سرمایهگذار بتواند در این فضای پرریسک خطر کند. در دنیا دو تا سه میلیارد دلار در سال در اکوسیستم بلاکچینی سرمایهگذاری میشود، اما در کشور ما این میزان از ریسکپذیری در سرمایهگذاران وجود ندارد که دلایل متعددی نیز دارد.